Referendum

Referendum
Loading the player ...
Tytuł pełny: Reportaż z przebiegu głosowania ludowego w kraju (referendum). Głosują członkowie rządu, wojsko i wieś
Data wydania: 1946-07-03
Czas trwania: 02:38
opis filmu
O filmie

Komisja Głosowania Ludowego - plafon. Kolejki do głosowania. B. Bierut stoi w kolejce do lokalu wyborczego, otrzymuje kartę do głosowania. Głosuje E. Osóbka-Morawski. Głosuje W. Gomułka. Głosuje H. Minc. Głosuje M. Rola-Żymierski, po nim generalicja i żołnierze. Ulicami zrujnowanej Warszawy idą ludzie. Różne lokale wyborcze, głosujący, wypełnianie kart. Lokal wyborczy w Łodzi. "Komisja Wyborcza Obw. Nr. 5 (318) Kurowice Rządowe" - tablica. Głosowanie w Kurowicach Rządowych. Odświętnie ubrani mieszkańcy wsi przy urnach wyborczych. Liczenie głosów.

Numer tematu: 2
Osoba: Wincenty Rzymowski (literat, dziennikarz i polityk, minister spraw zagranicznych (1945-1947) oraz kultury i sztuki, przywódca Stronnictwa Demokratycznego (1944-1949)), Stanisław Radkiewicz (generał dywizji, minister bezpieczeństwa publicznego (1944-1954)), Zenon Nowak (członek Komunistycznej Partii Polski (1945-1948)), Hilary Minc (minister przemysłu, minister przemysłu i handlu, wicepremier ds. gospodarczych, poseł), Władysław Gomułka (polityk, działacz komunistyczny, I sekretarz KC PPR (1943-1948)), Michał Rola-Żymierski (Marszałek Polski, Naczelny Dowódca Wojska Polskiego i minister obrony narodowej (1945-1949) i przewodniczący Państwowej Komisji Bezpieczeństwa, członek Prezydium Krajowej Rady Narodowej (1944-1947), członek Rady Państwa (1945-1949)), Stanisław Mikołajczyk (polityk, przywódca Polskiego Stronnictwa Ludowego, po II wojnie światowej poseł do Krajowej Rady Narodowej i na Sejm Ustawodawczy oraz wicepremier i minister rolnictwa w Tymczasowym Rządzie Jedności Narodowej), Edward Bolesław Osóbka-Morawski (premier Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej (1945-1947)), Bolesław Bierut (przewodniczący Krajowej Rady Narodowej od 1944 r., pierwszy prezydent Polski Ludowej), Marian Spychalski (generał, poseł do Krajowej Rady Narodowej (1943-1952))
Zdarzenie: reportaż z przebiegu głosowania w kraju
Czas akcji: 1946-07
Miejsce akcji: Warszawa, Kurowice Rządowe, Łódź
Prawa: WFDiF
Format dźwięku: mono
Format klatki: 4:3
Opis sekwencji
00:00:00:08Tablica, widoczny orzeł i napis: "KOMISJA GŁOSOWANIA LUDOWEGO".
00:00:03:18Plac, w tle kościół Zbawiciela, kolejka ludzi do komisji.
00:00:06:08Kolejka do komisji - zbliżenie.
00:00:09:04Kolejka, wiele kobiet w kolejce, wśród obywateli w kolejce stoi również Bierut (ktoś się z nim wita).
00:00:14:22Bierut przy stole komisji otrzymuje kartki do głosowania.
00:00:17:18Osóbka-Morawski oddaje głos.
00:00:26:00Gomułka przy urnie.
00:00:28:04Minc przy urnie.
00:00:31:00Rzymowski przy urnie.
00:00:34:22Radkiewicz przy urnie.
00:00:36:06Mikołajczyk przy urnie.
00:00:38:18Nowak przy urnie.
00:00:41:01Inni wyborcy.
00:00:43:00Członek komisji przy pracy. Pracująca obok kobieta.
00:00:44:08Żymierski wchodzi z generalicją, oddaje głos.
00:00:47:12Żymierski oddaje głos.
00:00:49:19Spychalski oddaje głos.
00:00:51:18Kolejka głosujących żołnierzy.
00:00:54:13Stół komisji.
00:00:55:15Lista głosujących.
00:00:56:18Głosujący żołnierze, urna, ręka wrzuca kartkę.
00:00:59:02Ulica, perspektywa wśród ruin, pełno gruzów, wydeptaną ścieżką idzie kobieta z dzieckiem na ręku.
00:01:06:06Lokal - kobiety przy stole.
00:01:08:00Mężczyzna z wielkimi białymi wąsami.
00:01:09:06Urna - ręce wrzucają kartki do głosowania.
00:01:13:16Korespondenci zagraniczni notują.
00:01:21:18Młoda dziewczyna przy stole komisji.
00:01:24:22Głosujący w lokalu.
00:01:30:07Kolejka na ulicy w Łodzi.
00:01:33:20Lokal wyborczy - głosujący.
00:01:36:18Głosujący w kabinach. Kobiety.
00:01:41:10Urna - wrzucane głosy.
00:01:44:19Mężczyźni, staruszka - wrzucają głosy.
00:01:55:01Inni głosujący.
00:01:58:02Orzeł, tablica z napisem: "Komisja Wyborcza Obw. Nr. 5 (318) Kurowice Rządowe".
00:02:00:04Rynek miasteczka, gromada chłopów wchodzi do komisji, na placu furmanki chłopskie.
00:02:02:19Lokal komisji - komisja za stołem, oddawanie głosów w kolejce.
00:02:17:14Otwieranie urny, wyjmowanie kopert, sortowanie głosów.
zwiń zakładkę
tekst lektorski

W niedzielę 30 czerwca cała Polska spełniła swój obowiązek obywatelski, biorąc udział w głosowaniu ludowym. Już o szóstej rano zaczęły tworzyć się ogonki przed lokalami wyborczymi. Parę minut po siódmej prezydent Bierut przybył do lokalu komisji przy ulicy Mokotowskiej 12. Po nim oddali głosy premier oraz członkowie rządu. Marszałek i generalicja głosowali w Wojskowej Komisji Obwodowej przy ulicy 1 Armii. W tym samym lokalu głosowali żołnierze. Takiej frekwencji wyborczej nie pamięta nikt w Polsce. Głosowało od 80 do 100% uprawnionych. Przebiegiem głosowania ludowego żywo interesowali się korespondenci prasy zagranicznej. Niedyskretne pytanie: "Czy pani na pewno skończyła 21 lat?" Ławą poszła do urn Łódź robotnicza. Tajność głosowania była ściśle przestrzegana. Przyjrzyjmy się teraz głosowaniu na wsi. Wieczorem komisje wyborcze przystąpiły do obliczania głosów. W głosowaniu ludowym naród poparł politykę Rządu Jedności Narodowej. Demokracja odniosła zwycięstwo.

zwiń zakładkę
komentarz

Wyniki referendum zamknęły kilkutygodniową kampanię propagandową. Wcześniejsze o dwa tygodnie wydanie kroniki w osobnym temacie zapowiadało termin głosowania (PKF 18/46), niezależnie od tego ukazało się dodatkowe wydanie specjalne, wyświetlane w kinach jako tzw. nadprogram. W ten sposób PKF już w pierwszym okresie swojego istnienia wykształciła rozwijaną w kolejnych latach formułę cyklicznego powtarzania treści informacyjnych. Być może w roku 1946 działanie takie nie było podjęte jeszcze z premedytacją, ale tezy powielanego komentarza oficjalnego odciskały się niczym matryca w świadomości widzów. Kamery docierały do miast i wsi, by podkreślić powszechne poparcie dla władzy, a kronika informowała o politycznie poprawnej świadomości całego narodu. Równie ważna jak komentarz stawała się częstotliwość poruszania tematu. Reszty dopełniały wszechobecne slogany i hasło "3 x tak". Istotą referendum było uzyskanie poparcia dla nowego porządku społeczno-politycznego w kraju. Skupieni wokół Polskiej Partii Robotniczej komuniści obawiali się wyników i tak sformułowali pytania, by zyskać głosy poprzez akceptację dla reformy rolnej. Odpowiadając na pytania o zniesienie senatu, nowy ustrój gospodarczy i kształt granic, Polacy w istocie mieli zaaprobować powojenną rzeczywistość. Mimo starań PPR, zdecydowanego poparcia udzieliła tylko trzecia część społeczeństwa. Wyniki – przy pomocy służb radzieckich – sfałszowano. Postulowana przez lektora „odpowiedzialność i dojrzałość obywatelska” rozmijała się z nastrojami społecznymi. Mimowolnie PKF udowadniała, że 70% obywateli była wg kryteriów komunistów obywatelsko nieświadoma i niedojrzała. Jawne sfałszowanie wyników było dla społeczeństwa sygnałem, że komunistyczna władza za wszelką cenę będzie zaprowadzać nowy porządek. W ramach przedreferendalnej kampanii kronika zrealizowała też dodatki specjalne „Trzy kroki naprzód” i „Sprawa najważniejsza”. (MKC)

zwiń zakładkę
zwiń zakładkę