Za Wiarę i Ojczyznę

W okresie dwudziestolecia międzywojennego postać Andrzeja Boboli (1591–1657) – polskiego jezuity, faktycznego autora ślubów lwowskich króla Jana Kazimierza i męczennika zamordowanego przez Kozaków podczas powstania Chmielnickiego – była uwikłana w bieżącą politykę. W niektórych kręgach Bobolę traktowano jako „symbol misji Polski, jej narodowych i społecznych idei w walce z wywrotowemi i bezbożniczemi prądami ze Wschodu.” Do 1922 r. zmumifikowane ciało Boboli znajdowało się w kościele parafialnym w Połocku, skąd bolszewicy jako „osobliwość” (z racji doskonałego stanu zachowania) zabrali je do Moskwy. Dwa lata później na skutek starań papieża Piusa XI (poprzednio nuncjusza apostolskiego w Polsce) bolszewicy zezwolili na wywóz ciała do Rzymu. 27 kwietnia 1938 r. Pius XI kanonizował Andrzeja Bobolę. Zgodnie z wcześniejszymi planami w czerwcu 1938 r. ciało nowego świętego zostało sprowadzone do Polski. Uroczystości związane z przeniesieniem przekraczały wymiar obchodu religijnego, stając się także wielką manifestacją patriotyczną. Kierowana przez prowincjała jezuitów ks. Stanisława Sopucha delegacja przewiozła pociągiem zwłoki nowego świętego, przybywając 11 czerwca na graniczną stację kolejową w Zebrzydowicach. Wśród niezwykłych objawów kultu specjalnie przygotowany przez PKP pociąg (wagon kaplica i specjalna platforma) przewiózł relikwie przez Dziedzice, Oświęcim i Libiąż do Krakowa, gdzie 12–13 czerwca miały miejsce uroczystości z udziałem blisko 40 tysięcy wiernych; następnie pociąg przez Szczakową, Katowice, Piekary Śląskie i Ostrów Wielkopolski dotarł do Poznania, gdzie miał miejsce kolejny etap uroczystości. Wreszcie 17 czerwca 1938 r., po całodziennej podróży przez Jarocin, Ostrów, Kalisz, Sieradz i Łódź, pociąg ze srebrną trumną świętego przybył do stacji Warszawa Główna. W stołecznych uroczystościach wzięli udział wszyscy najwyżsi dostojnicy państwowi z parą prezydencką, Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych, marszałkami obu izb parlamentu i członkami rządu na czele. Kamery PAT towarzyszyły relikwiom św. Andrzeja Boboli w całej ich drodze po Polsce. Ostatecznie jednak do reportażu „Za Wiarę i Ojczyznę” weszła jedynie część materiałów – do uroczystości krakowskich i końcowe uroczystości warszawskie. Taki dobór scen nie powinien zaskakiwać. Niezależnie od tego, że sprowadzenie relikwii św. Andrzeja było wydarzeniem niezwykle istotnym ze społecznego punktu widzenia, dla redaktorów PAT istotna była możliwość pokazania przywódców państwa biorących przykładnie udział w uroczystościach kościelnych w duchu zgody narodowej, o którą zabiegał Obóz Zjednoczenia Narodowego. (KS)

W Warszawie przy trumnie szli także harcerze i członkowie Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół", tzw. „Sokoli".