Warszawa wolna

Warszawa wolna
Loading the player ...
Tytuł pełny: Warszawa wolna
Data wydania: 1945-02-01
Czas trwania: 07:34
Kategorie tematyczne: wydarzenia polskie, stolica
opis filmu
O filmie

Warszawa wolna - palące się domy. Ruiny. Wojsko Polskie na ulicach Warszawy. Powracający ludzie. Grupa ludzi przy rozbieraniu barykady przy moście Kierbedzia. Generalicja i marszałek Rola-Żymierski na moście Poniatowskiego. Prezydent Bierut na gruzach Warszawy - Zamek Królewski, Kolumna Zygmunta. Zburzone mosty Kierbedzia i Poniatowskiego. Defilada w Alejach Jerozolimskich - przyjmuje Bierut, Rola-Żymierski i członkowie Rządu.

Redakcja: Jerzy Bossak
Numer tematu: 1
Osoba: Edward Osóbka-Morawski (prezes Rady Ministrów), Bolesław Bierut (prezydent Rzeczypospolitej Polskiej), Michał Rola-Żymierski (marszałek Wojska Polskiego)
Zdarzenie: wyzwolenie Warszawy
Czas akcji: 1945
Miejsce akcji: Warszawa
Prawa: WFDiF
Format dźwięku: mono
Format klatki: 4:3
Opis sekwencji
00:00:01:01Czołówka: „POLSKA KRONIKA FILMOWA 4/45".
00:00:09:09Plansza z nazwiskami operatorów zdjęć.
00:00:21:13Plansza: „WARSZAWA WOLNA!"
00:00:29:07Ruiny Warszawy, Krakowskie Przedmieście, pusty cokół pomnika Kopernika z flagą narodową.
00:00:39:09Maszerujące Wojsko Polskie na tle ruin stolicy.
00:00:49:19Dowódca na koniu - dalej oddziały wojska maszerują na tle ruin.
00:00:56:01Jadący czołg z żołnierzami.
00:00:58:03Żołnierze jadący samochodami wojskowymi ulicami stolicy.
00:01:02:16Jadący wóz bojowy.
00:01:13:08Samochody wojskowe z żołnierzami i sprzętem wojskowym.
00:01:21:10Artyleria konna.
00:01:26:18Maszerujące oddziały wojska.
00:01:32:01Wozy wiozące ekwipunek, puste ulice stolicy.
00:01:42:14Pojazd gąsienicowy ciągnie działo.
00:01:48:12Żołnierze mijają zniszczony tramwaj.
00:01:55:15Szkielet zniszczonego wagonu tramwajowego.
00:01:58:13Budynek ze zniszczonym frontem.
00:02:03:00Ruiny kościoła, obok płonące domy.
00:02:14:00Płonąca kamienica.
00:02:29:16Między płonącymi ruinami idzie wojsko.
00:02:34:00Grupa żołnierzy wchodzi do bramy kamienicy.
00:02:39:09Ruiny Starówki od strony Wału Wiślanego.
00:02:45:06Idące wojsko, w tle ruiny Dworca Głównego.
00:02:54:09Ruiny Prudentialu, panorama ruin Warszawy.
00:03:23:13Kolumna jeńców niemieckich.
00:03:42:01Pojazd ciągnący armatę, obok idący żołnierze i ludzie z tobołkami.
00:03:48:20Ulicą jadą pojazdy pancerne, ludzie idący ulicą.
00:03:56:14Grupa ludzi zasypuje leje po bombach.
00:04:04:22Kobiety przenoszące płyty chodnikowe.
00:04:17:09Mostem idzie generalicja, Rola-Żymierski, Spychalski, oficer radziecki i inni.
00:04:28:16Filary zniszczonego mostu Poniatowskiego.
00:04:34:03Zamarznięta Wisła, w tle zniszczone przęsła mostu.
00:04:39:06Generał pokazuje ręką kierunek.
00:04:43:21Ludzie przechodzący po zamarzniętej Wiśle.
00:04:46:15Prezydent w otoczeniu przedstawicieli rządu i wojska idzie pomiędzy ruinami stolicy.
00:04:57:12Delegacja nad zwaloną kolumną Zygmunta.
00:05:14:07Bolesław Bierut w otoczeniu członków rządu.
00:05:24:01Ruiny Zamku Królewskiego.
00:05:31:03Delegacja na placu Teatralnym.
00:05:38:08Ratusz.
00:05:43:01Defilada Wojska Polskiego w wolnej Warszawie.
00:05:48:02Flagi biało-czerwone trzymane przez ludzi.
00:05:50:06Przedstawiciele rządu na czele z Bolesławem Bierutem na trybunie, przyjmują defiladę wojskową.
00:05:53:06Zgromadzony tłum mieszkańców stolicy.
00:05:55:13Defilada wojska.
00:05:58:10Generał Rola-Żymierski salutuje maszerującemu wojsku.
00:06:00:20Kolumna żołnierzy ze sztandarem.
00:06:02:21Wiwatujący tłum.
00:06:05:15Idący żołnierze.
00:06:15:16Wiwatujący tłum.
00:06:24:04Kobieta ocierająca łzy.
00:06:27:00Dzieci machające czapkami.
00:06:29:04Defilada.
00:06:42:06Wiwatujący tłum.
00:06:43:01Wojsko na koniach.
00:06:52:12Wiwatujący tłum.
00:06:57:00Jadące czołgi.
00:07:12:19Tłum ludzi, radośnie idący ludzie z flagami
00:07:21:09Bolesław Bierut pozdrawia ludzi Warszawy.
00:07:32:06Biało-czerwona flaga.
zwiń zakładkę
tekst lektorski

17 stycznia 1945 roku Wojsko Polskie w zwycięskim natarciu wyparło Niemców z Warszawy. Stolica przywitała wkraczające oddziały cmentarną ciszą ruin i pogorzelisk. Nie było wiwatów, nie było uroczystego bicia dzwonów. Styczniowy śnieg przysypał gruzy kościołów, białym pokrowcem osłonił mogiły bojowników o wolność. Płoną jeszcze ostatnie budowle, w pośpiechu podpalone przez odstępującego barbarzyńcę. W sercu żołnierza polskiego, który obraz Warszawy niósł w sobie przez lata tułaczki i niewoli, który od długich miesięcy krew swą przelewał pod murami stolicy, narasta świadomość tragicznej prawdy. Warszawy nie ma. Warszawa została zamordowana. Oto mordercy - ci, którzy przez pięć lat trzymali miasto w pętach terroru i zbrodni. Ci, którzy bezbronnych mieszkańców stolicy gnali szlakiem śmierci do obozu w Pruszkowie. Ci, którzy dom po domu wysadzali Warszawę w powietrze. Warszawa będzie odbudowana. Z Pragi, z Wierzbna, z podmiejskich osiedli napływa ludność stolicy. W samorzutnym odruchu warszawiacy oczyszczają najważniejsze arterie przelotowe, rozbierają barykady, zasypują wyrwy po bombach lotniczych. Ale odbudowywać Warszawę będą Niemcy. Niemcy, którzy obiecywali, że całą Polskę zamienią w dymiące zgliszcze i pogorzelisko. Niemcy, naród zbrodniarzy i niszczycieli, których twarde warunki pokoju uczynią narodem robotników. Na bezludnych ulicach stolicy pojawili się prawi gospodarze. Naczelny dowódca generał Rola-Żymierski w otoczeniu wyższych oficerów Wojska Polskiego na moście Poniatowskiego. Prezydent i rząd na ruinach miasta. Nad zwaliskami kolumny Zygmunta. Zamek Królewski. Plac Teatralny. Ratusz. Tam, gdzie niegdyś ciągnęły się Aleje Jerozolimskie, obok ruin Dworca Głównego, oddziały Wojska Polskiego defilują przed prezydentem, naczelnym dowódcą i członkami rządu Rzeczypospolitej. Naród wita wolność i armię, która w zwycięskim pochodzie kroczy na zachód, by wbić polskie słupy graniczne na Odrze i Nissie [Nysie]. Na gruzach męczeńskiej stolicy, wśród triumfalnych okrzyków tłumu, rośnie niezachwiana świadomość. Warszawa będzie odbudowana. Głęboko w sercu każdego Polaka zapadły proste i serdeczne słowa prezydenta: „Warszawo, serce narodu i stolico państwa. Pokolenia Polaków przez wieki czcić będą pamięć twych bohaterskich czynów i twardą wolę walki o godność i niepodległość. Zaś demokracja polska przywróci świetność tym kształtom i sławę swej stolicy utrwali w twórczym pochodzie ku sprawiedliwemu współżyciu narodu".

zwiń zakładkę
komentarz

Materiał zmontowany przez wielce zasłużonego w późniejszych latach dla PKF Wacława Kaźmierczaka dowodzi wysokiego kunsztu twórców kroniki. Wejście wojsk do opuszczonego i zrujnowanego miasta, wizytacja prezydenta KRN, powrót ludności i zwycięska defilada – reportaż ma przemyślaną konstrukcję dramaturgiczną i wyszukane kadry, portretujące np. wzruszonych mieszkańców. Operatorzy, podążający za linią frontu, nie zarejestrowali nielicznych walk o stolicę, ale uwiecznili moment wyzwolenia 17 stycznia oraz defiladę, która odbyła się na zgliszczach Alei Jerozolimskich kilka dni później. Wyzwolenie Warszawy było częścią rozpoczętej kilka dni wcześniej ofensywy Armii Czerwonej i I Armii Wojska Polskiego. Znamienne, że w reportażu nie pojawiają się oddziały radzieckie, które już wkrótce przejmą kontrolę nad miastem. Styczniowe wyzwolenie nastąpiło późno: na prawym brzegu Wisły i przedpolach Warszawy oddziały czerwonoarmistów były już we wrześniu 1944 roku. (MKC)

zwiń zakładkę
zwiń zakładkę