Tamten lipiec

Tamten lipiec
Loading the player ...
Full title: Tamten Lipiec. Rok 1945 ‒ pierwsze żniwa w wyzwolonej Polsce. Osadnicy na Ziemiach Odzyskanych. Odbudowa Warszawy
Release Date: 1985-07-16
overview
About the film

Materiały archiwalne. Kołysane wiatrem łany zboża. Pisane na kartce zdanie: „Ziemia dla chłopów!”. Ciągnięty przez traktor pług. Powiewający nad ulicą transparent: „Witamy bohaterów z nad Odry-Nissy i Łaby”. Idący ulicą oddział wojska, na chodnikach stoją witający żołnierzy mieszkańcy. Kobiety i dzieci wręczają żołnierzom kwiaty. Wóz z dobytkiem, krowy stojące przed domami na Ziemiach Odzyskanych, żołnierz prowadzi zaprzężone konie. Tablica z napisem: „Gospodarzem ziem zachodnich musi być lud polski”. Mężczyźni zbijają ogrodzenie, kobieta karmi prosiaki. Żołnierze odgruzowują Warszawę, murarz kładzie cegły. Murarz mocuje na ścianie budynku tablicę z herbem Warszawy. Wnętrze warszawskich zakładów wodociągowych. Ludzie z wiadrami stoją przed pompą w kolejce po wodę. Jadące ulicą wozy strażackie. Budynek Gazowni Warszawskiej. Ostrzona kosa, zbliżenie. Rolnicy przy żniwach.

Written by: Jerzy Kasprzycki
Sound Effects: Tatiana Kamińska
Subject Number: 1
Event: Odbudowa Warszawy
Time: 1945
Place: Warszawa, Ziemie Zachodnie
Rights: WFDiF
Sound: mono
Frame Size: 4:3
Colour system: czarno-biały
Sequence description
00:00:00:00Plansza: „POLSKA KRONIKA FILMOWA nr 29 1985 07 16”.
00:00:17:09Napis: „TAMTEN LIPIEC”, w tle pole ze zbożem.
00:00:21:08Ręka pisząca na kartce papieru: „Ziemia dla chłopów”.
00:00:24:06Skiby, oranie ziemi. Koła traktora i mężczyźni na traktorze.
00:00:31:22Miasto. Wiszący transparent z napisem: „Witamy bohaterów z nad Odry-Nissy i Łaby”.
00:00:36:17Rzeszów, maszerujące oddziały wojsk. Mieszkańcy dają kwiaty żołnierzom.
00:00:42:14Opuszczona wieś, krowy idące drogą.
00:00:45:12Osadnik wojskowy idący z pługiem ciągniętym przez dwa konie.
00:00:51:06Olsztyn, budynek magistratu.
00:00:53:11Panorama po transparencie: „Gospodarzem ziem zachodnich musi być lud polski”.
00:00:56:06Dwóch mężczyzn stawia płot.
00:00:58:06Kobieta karmiąca prosiaki.
00:01:02:00Ruiny wodociągów w Warszawie. Odgruzowanie, warszawiacy uprzątają ruiny.
00:01:06:00Mężczyzna cementujący mur.
00:01:07:11Wmurowywanie emblematu syrenki warszawskiej.
00:01:09:15Stacje pomp przed rozruchem.
00:01:12:01Zbliżenie, uruchomienie maszyn. Starszy robotnik pracuje przy pompie.
00:01:15:09Warszawski Mokotów. Woda płynąca z pomp ulicznych, przejazd wozów strażackich dla miasta Warszawy.
00:01:25:07Gazownia Warszawska rozpoczyna pracę.
00:01:29:23Mężczyzna pchający wózek.
00:01:32:11Ostrzenie kosy.
00:01:34:14Chłop kosi, kobieta podbiera zboże. Chłopi przy żniwach.
hide tab
reader text

To było wtedy, przed czterdziestu laty, najważniejsze: sprawiedliwy podział ziemi. Pierwsze żniwa w wyzwolonym kraju. Spod Berlina wracały wtedy zwycięskie wojska. Na Ziemie Odzyskane przybywają pierwsi osadnicy. W miastach pojawiają się pierwsze polskie napisy. Wtedy wszystko było pierwsze. Warszawa tamtych lat. Wiele pracy czekało na wykonanie. Z ruin podnoszono stołeczne wodociągi, które uruchomiły swoje pompy i filtry zaledwie w pół roku po wyzwoleniu. Dziwnie wyglądały te samochody strażackie w mieście niedawno doszczętnie wypalonym. Ale to też powrót do życia. Właśnie w lipcu ruszyła znów Gazownia Warszawska, wcześniej niż ktokolwiek przypuszczał. Tak było w całej Polsce przed czterdziestu laty, w mieście i na wsi. Wtedy też, w pierwszą rocznicę Manifestu PKWN, uchwalono Święto Odrodzenia Polski.

hide tab
comment
komentarz eksperta

W czasach PRL-u w środku lata obchodzone było z rozmachem – jako ważna rocznica patriotyczna – Święto Odrodzenia Polski, które dla ówczesnych manipulatorów zajmujących się propagandą było szerokim polem do popisu. 22 lipca odbywały się manifestacje wojskowe, okolicznościowe zgromadzenia i festyny mające uczcić ogłoszenie w 1944 roku Manifestu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, dokumentu, który akceptował nowy, powojenny i zaplanowany przez Rosjan kształt terytorialny kraju, oraz ideologiczną i polityczną dominację komunistów radzieckich nad narodem polskim. Przemoc, wysyłki na Sybir, fałszowane procesy skazujące na wieloletnie więzienie – to zaledwie nieliczne przejawy aktywności sowieckich oprawców, którzy, pod pretekstem przyjaźni i współpracy z narodem polskim, przez kilka dekad praktycznie kontrolowali wszystkie strategiczne decyzje podejmowane nad Wisłą. Co ciekawe, mimo wielu złych skojarzeń, obchody 22 lipca przetrwały w kalendarzu państwowym aż do demokratycznego przełomu w 1989 roku. Do tego czasu wszyscy obywatele mogli tego dnia korzystać z organizowanych atrakcji i np. bezpłatnie jeździć komunikacją miejską. Trudno, żeby nie byli z tego zadowoleni! Na szczęście już po tzw. „festiwalu Solidarności” w 1980 roku, większość Polaków świadoma była dokonywanej przez lata manipulacji. Zapewne dzięki temu w 1985 roku widzowie Kroniki mogli zobaczyć propagandowe materiały dokumentujące obchody w minionych dekadach. Na dogłębną penetrację archiwów widzowie Polskiej Kroniki Filmowej będą jednak musieli poczekać jeszcze kilka lat. (MKC)

hide tab