Powrót kardynała Wyszyńskiego

Od połowy 1953 roku kardynał Stefan Wyszyński izolowany był przez stalinowską służbę bezpieczeństwa w ośrodkach odosobnienia w Prudniku na Opolszczyźnie, Stoczku na Warmii i w bieszczadzkiej Komańczy, skąd – jako niezłomny – powrócił tryumfalnie do Warszawy. Błogosławiąc zgromadzonych przed Pałacem Prymasowskim, dawał katolikom nadzieję na poprawę stosunków z komunistami, co wkrótce nastąpiło wraz z przywróceniem do pracy pierwotnej redakcji „Tygodnika Powszechnego” oraz zawiązaniem w Sejmie katolickiego koła poselskiego Znak (por. PKF 11/57). Wierni nie wiedzieli, poza najbliższym otoczeniem Wyszyńskiego, jak bardzo w minionym czasie komuniści starali się skłócić wewnętrznie środowisko episkopatu, ani jakie naciski wywierali, by zmusić prymasa do uległości. Spisane w czasie internowania jego „Zapiski więzienne” do 1989 pozostawały wstrzymywane przez cenzurę i można je było poznać wyłącznie z bezdebitowych wydawnictw sprowadzanych z Zachodu lub nieoficjalnych kopii powielanych w Polsce. Wypowiedziane przez Wyszyńskiego w czasach represji słowa „non possumus!” (nie ustąpimy) stały się symbolem wierności zasadom i niezależności Kościoła od władz państwowych. Historię uwięzienia kardynała przedstawiła w filmie „Prymas. Trzy lata z tysiąca” (2000) Teresa Kotlarczyk. (MKC)