Polska na morzu

Praktycznie od momentu, gdy pierwsze okręty podniosły polską banderę, Marynarka Wojenna cieszyła się dużym zainteresowaniem filmowców. Jeden z pierwszych reportaży na jej temat – „Polska marynarka wojskowa” Gustawa Kryńskiego (1923) przyćmił wręcz wyświetlany wraz z nim film fabularny. W latach 30. XX wieku tematy związane z marynarką wojenną często pojawiały się w materiałach PAT. Jednym z nich jest krótka relacja z wodowania kontrtorpedowca ORP „Grom”, budowanego od 1935 r. w brytyjskiej stoczni J. Samuel White & Co. Ltd. w Cowes (nie Dowes, jak głosi napis w materiale PAT) na wyspie Wight. Starannie zaprojektowane i solidnie wykonane „Grom” oraz bliźniacza „Błyskawica” miały stać się najpotężniejszymi jednostkami polskiej floty, dysponującymi wielką prędkością (40 węzłów, czyli przeszło 74 km/h), wielkim zasięgiem oraz silnym uzbrojeniem. Uroczyste wodowanie „Gromu” odbyło się w południe 20 lipca 1936 r. w Cowes („Błyskawica” spłynęła na wodę 1 października tego roku). Matką chrzestną okrętu została Wanda z Dmowskich Poznańska, żona konsula generalnego RP w Londynie doktora Karola Poznańskiego, która już wcześniej była matką chrzestną polskiego okrętu podwodnego ORP „Ryś” (1929), a także statku handlowego s/s „Hel” (1935). W uroczystości wzięła udział orkiestra pułku z Hampshire, która podczas wodowania odegrała polski hymn.
W 1937 r. „Grom” i „Błyskawica” weszły do służby. Piękne i nowoczesne, były często fotografowane i filmowane (w tym dla kroniki PAT). W przeddzień wybuchu wojny oba okręty zostały odesłane wraz z kontrtorpedowcem „Burza” do Wielkiej Brytanii, gdzie od września 1939 r. brały udział w działaniach wojennych. Uczestnicząc w kampanii norweskiej, ORP „Grom” został po raz ostatni uchwycony przez kamery angielskich kronikarzy 3 maja 1940 r. Następnego dnia okręt został zatopiony przez niemieckie samoloty. (KS)