Budowa zajezdni tramwajowej

"Zajezdnia tramwajowa przy ul. Kawęczyńskiej na Pradze zniszczona została całkowicie w 1944 r. Przy odbudowie zajezdni zastosowano konstrukcję złożoną z wielkich prefabrykowanych elementów żelbetowych. Jest to jedna z pierwszych w Polsce zajezdni tego rodzaju. Składa się ona z dźwigarów kratowych, żelbetowych o długościach dochodzących do 14 m i wadze 3,5 tony, wykonywanych systemem prefabrykacji. Z uwagi na wielkość i ciężar elementów nie mogą być one transportowane z wytwórni prefabrykacyjnych, a wykonanie ich odbywa się na placu budowy przy zastosowaniu stałych form drewnianych. Gotowy prefabrykat po kilku dniach zostaje wyjęty z formy i przechodzi okres tężenia tzn. twardnienia betonu, a forma zostaje użyta do wyprodukowania następnego elementu. Jedną formą wykonuje się około 20 elementów. Po wyprodukowaniu wszystkich elementów następuje składanie konstrukcji, tj. montaż przy pomocy urządzeń dźwigowych. Łączenie poszczególnych elementów konstrukcji odbywa się na sucho podobnie jak konstrukcji drewnianych, przy pomocy specjalnie opracowanych węzłów. Korzyści płynące z zastosowania konstrukcji z żelbetowych elementów prefabrykowanych:
1. Oszczędność na drzewie dochodząca do 80% w porównaniu z zużyciem drzewa jakie ma miejsce przy wykonaniu normalnych konstrukcji żelbetowych, gdzie duże ilości drzewa potrzebne są do wykonania szalowań, stemplowań itp. Z uwagi na brak materiału drzewnego jaki odczuwamy w Polsce, jest to korzyść dominująca.
2. Skrócenie czasu trwania budowy 30-50% w porównaniu do czasu potrzebnego do wykonania konstrukcji żelbetowej normalnej, wskutek jednoczesności rozpoczęcia wykonania wszystkich elementów konstrukcji. A więc fundamentów, słupów i dźwigarów dachowych, podczas gdy w konstrukcji normalnej musi następować pewna określona kolejność robót.
3. Zużycie betonu i żelaza jest cokolwiek mniejsze niż w żelbecie normalnym.
4. Możność wykorzystania prefabrykatów i ich montaż w czasie miesięcy zimowych, podczas gdy inne roboty budowlane są wstrzymane lub poważnie zahamowane. Jest to szczególnie ważne z punktu widzenia racjonalnej gospodarki siłami roboczymi, materiałami budowlanymi, sprzętem mechanicznym.

Budowę zajezdni wykonuje Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego nr 9 w Warszawie, a montaż konstrukcji Przedsiębiorstwo »Mostostal«. Projekt konstrukcji opracowali inżynierowie: A. Ładyński i J. Modliński.

Na zdjęciach:
1. Praca przy betonowaniu prefabrykowanych elementów do konstrukcji.
2. Podnoszenie za pomocą dźwigu elementów do budowy.
3. Prace przy montowaniu części konstrukcji.
4. Szalowanie pod budowę dachu zajezdni – na zbliżeniach: Matusiewicz Józef (przodownik pracy i racjonalizator) i Kobus Edward (przodownik pracy).
5. Prace przy budowie podstaw betonowych pod tory tramwajowe".

Oryginalny opis zawarty w raportach zdjęciowych.