Obrady delegatów na zjazd. Znane osobistości na zjeździe. Przemówienia.
00:00:00:00 | Napis: "ZJAZD LITERATÓW W Szczecinie". |
00:00:05:09 | Obrady zjazdu. Godło Polski - orzeł bez korony. |
00:00:16:12 | Jarosław Iwaszkiewicz. |
00:00:19:06 | Stefan Żółkiewski. |
00:00:20:10 | Adam Ważyk. |
00:00:23:00 | Jerzy Andrzejewski. |
00:00:24:21 | Ewa Szelburg-Zarembina. |
00:00:27:00 | Leon Kruczkowski. |
00:00:36:00 | Przemówienia. |
00:00:50:07 | Włodzimierz Sokorski. |
W Szczecinie obradował czwarty Zjazd Związku Literatów Polskich. Troska o rolę nowej literatury w budowie kultury Polski Ludowej to najważniejsze zagadnienie obrad. Na zjazd przyjechali pisarze i delegaci z całej Polski. Jarosław Iwaszkiewicz, Stefan Żółkiewski, Adam Ważyk, Jerzy Andrzejewski, Ewa Szelburg-Zarembina. Nowym prezesem związku obrany został Leon Kruczkowski. Zjazd powitali przedstawiciele pisarzy ZSRR, Czechosłowacji, Węgier i Bułgarii. Minister Sokorski w przemówieniu swym o świadomym realizmie w literaturze wysunął konieczność tworzenia dzieł literackich dostępnych dla nowego czytelnika, masowego odbiorcy zarówno w mieście jak i na wsi.
Obiektywna tutaj relacja kroniki nie pokazuje niestety, jak rujnujący dla polskiej literatury był zjazd pisarzy w Szczecinie. Podczas kilkudniowych obrad ogłoszono tzw. realizm socjalistyczny jako jedyną słuszną i obowiązującą formułę literacką i dramaturgiczną. Był to pierwszy z cyklu zjazdów obejmujących podczas całego 1949 roku wszystkie środowiska twórcze. Na wzór radziecki proklamowano nową sztukę, w której bohaterem stawał się robotnik pracujący nad podniesieniem wydajności pracy dla zbudowania komunizmu. Ważne nazwiska polskiej literatury, m.in. Czesław Miłosz, Jerzy Andrzejewski, Adam Ważyk, na kilka lat dokonają zupełnego przeobrażenia zainteresowań twórczych. Tylko nieliczni zdecydują się na milczenie. Większość niestety opublikuje „postępowe” teksty, od których po latach będzie się odżegnywać. Do głosu dochodzą też nowi, ideologicznie poprawni twórcy, a do księgarń trafiają podobne do siebie książki-produkcyjniaki.
MKC